Opzet
Een voorbeeld van een schematische opzet aan de hand van de probleemstelling:
‘Welke invloed had de professionalisering van de Nederlandse geschiedschrijving in de tweede helft van de negentiende eeuw op Gilles Schotel, één van de hoofdredacteuren van het Biographisch Woordenboek der Nederlanden?
Inleiding
Verantwoording van je onderwerp: waarom moet dit onderwerp onderzocht worden?
Welke literatuur en eventuele bronnen heb je gebruikt en onderzocht?
Het poneren van je probleemstelling.
Het beschrijven van het theoretisch kader en de methodologie.
Korte schets van de opeenvolgende hoofdstukken.
Hoofdstuk 1
Het leven van Gilles Schotel
Vat in een paar zinnen het leven van Gilles Schotel samen: wanneer was hij geboren, wat is zijn voorgeschiedenis?
Hoofdstuk 2
Historisch bedrijf in de eerste helft van de negentiende eeuw
Hoe zag dat eruit? Welke mensen hielden zich daarmee bezig? Wat werd er gepubliceerd en waarin? Was geschiedschrijving een coherente wetenschap?
Hoofdstuk 3
Het Biographisch Woordenboek
Stel kort welke informatie je over het woordenboek nodig zult hebben.
Hoofdstuk 4
Historisch bedrijf in de tweede helft van de negentiende eeuw en het Biographisch Woordenboek
Geschiedschrijving werd een vak, gegeven aan de universiteit. Wat betekende deze professionalisering? Hoe keken professionele historici naar een onderneming als het Biographisch Woordenboek?
Conclusie
Dit is een beantwoording van de probleemstelling.
Natuurlijk kun je in dit stadium nog niet alles invullen. Je hebt, als het goed is, wel informatie over de verschillende aspecten van het onderzoek die je kort kunt weergeven. Ga met de opzet langs je docent om te bespreken of dit een werkbare strategie is.
Let op: een opzet kan in de loop van je onderzoek veranderen, omdat je nieuwe informatie vindt, of informatie die je nodig dacht te hebben, juist niet kan vinden. Bovendien kan nieuwe informatie een ander licht werpen op het onderzoek.
Wees dan niet bang om de opzet aan te passen. Deze eerste opzet is slechts een handzame houvast bij het onderzoek en het latere schrijfwerk.