Plagiaat is volgens Van Dale (twaalfde editie) ‘het overnemen van stukken, gedachten, redeneringen van anderen en deze laten doorgaan voor eigen werk’. Je werkt in de geschiedenisstudie voortdurend met denkbeelden en werken van anderen. Het is dan ook onvermijdelijk – en zelfs wenselijk – dat je aan anderen ontleende inzichten verwerkt. Maar daar hoort bij dat je altijd nauwkeurig vermeldt aan wie deze ideeën en inzichten zijn ontleend. Wees bovendien voortdurend bedacht op de glijdende schaal van parafraseren en citeren naar plagiëren.

Plagiaat vermijden

Om plagiaat te vermijden neem je een verwijzing (direct in de tekst en/of in een noot) op in alle gevallen waarin je gebruik maakt van:

• Letterlijke citaten van iemands geschreven of gesproken woorden, waarbij die citaten bovendien tussen aanhalingstekens geplaatst worden of op een andere typografische manier worden onderscheiden van de rest van de tekst. Bij blokcitaten gebeurt dit door middel van inspringen.
• Parafrases van iemands geschreven of gesproken woorden.
• Redeneringen en inzichten van iemand anders.
• Feiten en feitelijke overzichten die niet algemeen bekend zijn.

Hoe kan je plagiaat voorkomen?

• Zorg ervoor dat je altijd de regie houdt over de tekst en dat je het gebruikte materiaal opneemt in een eigen betoog. Plagiaat is vaak een gevolg van een te grote afhankelijkheid van de gebruikte bronnen en het taalgebruik daarin. Zorg dat je eigen betoog en ideeën steeds de overhand nemen en de structuur en woordkeus in je tekst bepalen.
• Gebruik altijd aanhalingstekens bij alle zinsneden die direct aan iemand anders zijn ontleend. Doe dit ook al in je aantekeningen en uittreksels en zorg ook dat de naam van de auteur en de bron vlak achter het citaat staan. Het verwarren van uit andere boeken opgetekende citaten met je eigen gedachten is een veelvoorkomende oorzaak van plagiaat.
• Gebruik altijd je eigen woorden als je aantekeningen maakt of denkbeelden van een ander in je eigen tekst weergeeft. Probeer in een zo vroeg mogelijk stadium wat je gelezen hebt in eigen woorden na te vertellen. Doe dit ook als je vertaalt. Als je dat lastig vindt, kun je eerst een alinea of paragraaf lezen en dan proberen weer te geven wat je gelezen hebt zonder nog naar het origineel te kijken. Als laatste vergelijk je dan nog het origineel met de aantekeningen.
• Gebruik altijd aanhalingstekens als je knipt-en-plakt uit een digitale tekst, ook als je dat even voor het gemak doet bij wijze van aantekening. Neem altijd de bron (bijvoorbeeld de URL) over van het tekstfragment dat je aanhaalt en voeg die toe aan je aantekeningen.
• Let op dat je bij een parafrase niet alleen een paar worden wijzigt. Het is veel beter om datgene wat je wil zeggen in geheel eigen woorden te weergeven. Vergelijk de parafrase dan ook met het origineel.

 Vorige  Volgende