Archiefonderzoek
Drs. Christian van der Ven is archivaris bij het Brabants Historisch Informatie Centrum. In het bovenstaande filmpje spreekt hij over het archief als bouwplaats van historisch onderzoek.
Bronnenonderzoek is één van de leukste en spannendste vormen van historisch onderzoek. Het biedt de mogelijkheid om interessante ‘vondsten’ te doen en kan je in staat stellen de bestaande wetenschappelijke literatuur over een bepaald thema aan te vullen of te corrigeren. Houd er rekening mee dat een archiefvormer ook niet neutraal is. Een archief kan ook gebruikt worden om een wenselijke geschiedenis achter te laten.
Als je ervoor kiest om voor jouw historisch werkstuk of scriptie archiefonderzoek te doen, dan moet je wel beseffen dat enige voorkennis vereist is. Je moet vertrouwd raken met het archiefwezen. Bovendien stelt elke bron weer andere eisen aan de onderzoeker. Daar kom je het snelste achter door gewoon te werk te gaan in het archief.
Hieronder een eenvoudig stappenplan om je op weg te helpen.
Stappenplan archiefonderzoek:
Stap 1: Duik nooit meteen in de archieven, maar start je onderzoek aan de hand van bestaande literatuur. Bedenk vooraf welke instelling met je onderwerp te maken had. Was dat een overheidsinstelling of een particuliere instelling? De regelgeving voor particuliere en overheidsarchieven verschilt; het is belangrijk om te weten of het voor jou relevante archief bijvoorbeeld wel openbaar is.
Stap 2: Bepaal aan de hand van bronverwijzingen in de literatuur, de archiefwijzer en archiefnet (www.archiefnet.nl) bij welke archiefdienst je moet zijn.
Stap 3: Als je weet welke collectie je wilt raadplegen, dan kan je in het archievenoverzicht van de betreffende instelling opzoeken welk inventaris en welk inventarisnummer bij dit archief horen. In de inventaris staan de stukken uit dit archief beschreven. Vaak kun je dit online raadplegen. Je noteert het nummer van de inventaris en de inventarisnummers van de stukken. Met behulp van deze nummers en het bezoekersnummer dat je bij binnenkomst hebt gekregen, kan je de stukken in de studiezaal aanvragen. Meestal duurt dit even.